Από τότε που θυμόμαστε τον εαυτό μας να κάνει τα πρώτα του βήματα, αναλογιζόμαστε τα στάδια της ζωής μας και καταλήγουμε στο εξής συμπέρασμα: ότι δεν βιώσαμε όλες τις καταστάσεις με εύκολο ή ευχάριστο τρόπο.
Πέσαμε, χτυπήσαμε, κλάψαμε, νιώσαμε ντροπή, φοβηθήκαμε… Η ζωή δεν είναι ένα σύνολο μόνο με επιτυχίες, αλλά και αποτυχίες! Αλλά ποιος ορίζει τελικά τι σημαίνουν αυτοί οι δύο όροι που θα μας απασχολήσουν σήμερα;
Έχουμε τη χαρά να μοιραστούμε ορισμένες σκέψεις και ερωτήματα με την κυρία Εύη Ξυραφά, σύμβουλο προσωπικής ανάπτυξης και εκπαιδεύτρια. Μαζί θα συζητήσουμε για τη σημασία της αποτυχίας στη ζωή, και πώς μπορούμε να τη διαχειριστούμε με υγιή και αισιόδοξο τρόπο.
Τι μας κάνει να πιστεύουμε ότι έχουμε αποτύχει;
- Advertisement -
Η αποτυχία δεν είναι ένα γεγονός αυτό καθαυτό. Αυτό που έχει πραγματικά σημασία, είναι η ερμηνεία, η πεποίθηση δηλαδή που κουβαλάμε ασυνείδητα για την αποτυχία. Αυτές οι ερμηνείες δημιουργούνται από τα πρώτα χρόνια της ζωής μας – εμπειρία στο σχολείο και στιγματισμός που μπορεί να έχουμε δεχτεί – και κρύβονται στο υποσυνείδητό μας. Τότε το ερέθισμα της αποτυχίας μάς θυμίζει το παρελθοντικό συναίσθημα. Αν, λοιπόν, έχουμε αρνητική πεποίθηση για την αποτυχία, τότε ερμηνεύεται ως κάτι το κακό για εμάς. Της έχουμε δώσει αυτήν την ταμπέλα.
Ποια είναι τα βασικά συναισθήματα που μας συνοδεύουν όταν νιώθουμε ότι έχουμε αποτύχει;
Υπάρχουν ποικίλα συναισθήματα και αυτό εξαρτάται από τις ερμηνείες, όπως αναφέραμε και πριν. Αν έχουμε αρνητική πεποίθηση για την αποτυχία, τότε αισθανόμαστε πιθανώς ντροπή, ενοχές, τύψεις, αδυναμία ή ανικανότητα, φόβο κριτικής και απόρριψης, φόβο του αγνώστου και φόβο των συνεπειών. Αν, από την άλλη πλευρά, για εμάς η αποτυχία είναι κάτι το φυσιολογικό στη ζωή μας, τότε τα συναισθήματα έχουν θετικό πρόσημο, με βασικά την περιέργεια, την πρόκληση, το θάρρος και την ικανοποίηση με τον εαυτό μας γιατί τολμήσαμε κάτι καινούριο κι ας αποτύχαμε!
Πώς θα βοηθήσουμε τον εαυτό μας να διαχειριστεί σε υγιές πλαίσιο τα αρνητικά αυτά συναισθήματα χωρίς να μας καταβάλουν;
Μπορούμε να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό, όπως έναν ψυχολόγο, ώστε να μας παρέχει τη βοήθειά του. Φυσικά και σε έναν coach, με στόχο την διαχείριση των αρνητικών συναισθημάτων, αλλά και την εκπαίδευση ώστε να αλλάξουμε το πρόσημο της αποτυχίας, και με αυτόν τον τρόπο να αλλάξουμε και το ίδιο το συναίσθημα. Να ακολουθήσουμε όλοι και να εφαρμόσουμε αυτό που έλεγε ο Edison: «Απέτυχα, αλλά ανακάλυψα ακόμη έναν τρόπο που δεν δουλεύει».
- Advertisement -
Τι είναι η πραγματική αποτυχία;
Εγώ δεν πιστεύω ότι υπάρχει αποτυχία. Γιατί αν δεν εγκαταλείψεις, τότε δεν έχεις αποτύχει. Είναι μια διαδικασία, η αποτυχία σου είναι ένα βήμα σε αυτή, αλλά όχι το καθοριστικό. Αν δεν δοκιμάσεις ποτέ, τότε αυτό ναι, είναι αποτυχία.
Πώς ορίζουμε την επιτυχία και ό,τι αυτή συνοδεύει;
- Advertisement -
Δεν υπάρχει αντικειμενικός ορισμός στην επιτυχία. Ο καθένας έχει τη δική του ερμηνεία για το πώς την βλέπει. Σίγουρα, όμως, η επιτυχία είναι ο δρόμος που οδηγεί στην ευτυχία. Επιτρέψτε μου να δανειστώ τη φράση της Μάγια Αγγέλου για την προσέγγιση της επιτυχίας: «Επιτυχία είναι να σ’ αρέσει ο εαυτός σου, να σ’ αρέσει αυτό που κάνεις και να σ’ αρέσει ο τρόπος που το κάνεις».
Πώς θα ξεπεράσουμε την αίσθηση της αποτυχίας και θα κάνουμε restart στη ζωή μας;
Με μία απόφαση! Αν αποφασίσεις να αλλάξεις την περιοριστική πεποίθηση για την αποτυχία και την αντικαταστήσεις με μια θετική, τότε αυτό είναι το πρώτο βήμα για το restart. Είναι ακριβώς η αλλαγή ερμηνείας, την οποία τονίσαμε.
Πώς είναι ωφέλιμο να βλέπουμε και να διαχειριζόμαστε γενικότερα την αποτυχία;
Ως ένα απόλυτα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής μας, όπως είναι η αναπνοή! Έτσι είναι η φύση. Είναι σημαντικό να την αντιμετωπίζουμε ως φυσιολογική και αναμενόμενη διαδικασία της ζωής και να σκεφτόμαστε ότι δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν έχει αποτύχει και μάλιστα πολλές φορές, ακόμη και από την βρεφική ηλικία.
Ποιες οι σημαντικές κινήσεις ώστε να κάνουμε επανεκκίνηση και να προχωρήσουμε;
Αρχικά το πρώτο βήμα και πολύ σημαντικό είναι να αποκωδικοποιήσουμε την αποτυχία. «Τι έκανα καλά;», «τι δεν έκανα καλά;», «τι θα μπορούσα να κάνω καλύτερα;» . Αρχίζουμε, λοιπόν, να βλέπουμε διαφορετικά τα πράγματα και τις ενέργειές μας και συνεχίζουμε με redesign. Θέτουμε, δηλαδή, καινούργιο στόχο και ετοιμάζουμε έναν νέο σχεδιασμό.
Το coaching είναι μια πολύ χρήσιμη λύση για να βοηθήσει κάποιον να αλλάξει τον τρόπο ερμηνείας και λειτουργίας των καταστάσεων. Άλλη μια λύση είναι να αποκτήσει γνώση, να μελετήσει, να εξελιχθεί. Μπορεί για παράδειγμα να εργάζεται σ’ ένα συγκεκριμένο επαγγελματικό πεδίο και να μην υπάρχει χειροπιαστά η εξέλιξη, γιατί λείπει η γνώση.
Πώς εσείς ξεπεράσατε αποτυχίες στην μέχρι τώρα προσωπική και επαγγελματική διαδρομή;
Δεν είχα ιδιαίτερη δυσκολία, καθώς πάντα ακολουθούσα την θετική πεποίθηση της αποτυχίας. Ήμουν πάντα τολμηρή, εφάρμοσα πολλά καινοτόμα πράγματα, κάποια με παταγώδεις αποτυχίες. Γενικά ισχύει ότι όσο πιο πολλά τα ρίσκα, τόσο πιο πολλές και οι αποτυχίες. Όμως προτιμώ να αποτυγχάνω με τον δικό μου τρόπο και όχι με τον τρόπο των άλλων και να μετανιώνω μετά.
Ποια συμβουλή-motto θα δώσετε σε όλους αυτούς που μας διαβάζουν αυτή τη στιγμή και θέλουν να τα καταφέρουν μετά από μια αποτυχία;
Θα μοιραστώ το αγαπημένο μου ρητό του Alexis de Tocqueville: «Αν δεν κοιτάς εκεί που θες να πας, θα πας εκεί που κοιτάς». Εν κατακλέιδι, για μένα η ουσία είναι να ζεις τη ζωή σου όπως μας θυμίζει και το τραγούδι του Frank Sinatra: “I did it my way”. Αυτή είναι η φιλοσοφία μου και ο δικός μου στόχος ζωής!